W środę, 20 czerwca 2012 roku, o godzinie 17.00 na sali kawiarnianej w Centrum Kultury i Sztuki w Połańcu odbyła się promocja książki Krystyny Bień-Orlicz „O sprawiedliwy wymiar kary. Losy organizacji niepodległościowej Ludwika Machalskiego ps. „Mnich”. Publikacja ukazała się staraniem Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie i Wydawnictwa Wysoki Zamek.
W spotkaniu zorganizowanym przez Miejsko-Gminną Bibliotekę Publiczną i Centrum Kultury i Sztuki w Połańcu wzięli udział między innymi recenzent książki dr Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki przedstawiciel Delegatury IPN w Kielcach oraz przedstawiciele władz miejskich - Burmistrz Miasta i Gminy Połaniec Jacek Tarnowski i Przewodniczący Rady Miejskiej Stanisław Lolo.
Po krótkim powitaniu gości i przedstawieniu autorki książki przez Joannę Juszczyńską dyr. CKiSz oraz Renatę Wójtowicz dyr. MGBP głos zabrał recenzent publikacji dr Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki. W swoim wystąpieniu dr Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki przybliżył realia życia w powojennej Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem terenu Kielecczyzny. Przedstawił metody działania struktur UB w stalinowskiej rzeczywistości. Zwrócił uwagę na niezwykle ważne znaczenie książki wśród prac historycznych mówiących o sytuacji politycznej w naszym regionie w czasach PRL-u. Odpowiedział na kilka pytań, zadanych przez uczestników spotkania. Zgromadzonych interesowało, między innymi to, w jaki sposób rozpocząć poszukiwania dokumentów swoich bliskich prześladowanych przez UB. Dr Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki zachęcał również do podejmowania badań nad historią tego okresu na Kielecczyźnie.
Następnie głos zabrała autorka. Krystyna Bień-Orlicz urodziła się w Ossali, niedaleko Połańca. Ukończyła filologię polską. Wiele lat przepracowała jako nauczyciel w szkołach podstawowych i średnich w Skarżysku-Kamiennej a następnie w Połańcu. W latach siedemdziesiątych XX wieku należała do Klubu Literackiego w Kielcach. W ogłoszonym tam konkursie na wiersz i opowiadanie została laureatką w dziale prozy. Wzięła również udział w konkursie literackim z okazji 45. rocznicy walk Batalionów Chłopskich w obronie Zamojszczyzny (nagrodzona w styczniu 1988 roku). Zamieszczała publikacje w prasie krajowej i lokalnej. W 2007 roku ukazała się pierwsza jej książka „Na ścieżkach czasu”, mówiąca o losach rodziny na tle wydarzeń historycznych, począwszy od odzyskania niepodległości po lata powojenne.
Obecnie pracuje w Centrum Kultury i Sztuki w Połańcu jako instruktor grupy teatralnej „Kameleon”.
„O sprawiedliwy wymiar kary” to książka opowiadająca o tragicznych losach młodych ludzi, wychowanych, podobnie jak pani Krystyna, w duchu patriotyzmu i przywiązania do ziemi ojczystej, którzy nie godzili się z rzeczywistością lat 50-tych XX wieku, z „porządkami” wprowadzonymi przez Sowietów i polskich komunistów. Jest to epitafium dla zamordowanych i prześladowanych przez siły bezpieki członków grupy niepodległościowej, o których informacji próżno szukać w innych publikacjach.
W słowie wstępnym pisarki do książki czytamy, że jest to: „(...) historia grupy dywersyjno-propagandowej dowodzonej przez Ludwika Machalskiego ps. „Mnich”, zlikwidowanej przez UB w 1950 r. w lesie golejowskim koło Staszowa”. Oprócz postaci Ludwika Machalskiego autorka przywołuje nazwiska czterdziestu osób powiązanych z organizacją. Gdyby książka nie ukazała się drukiem, nikt, oprócz zapewne najbliższych, nie pamiętałby bohaterskiej walki wielu ludzi przeciwko peerelowskim instytucjom państwowym, które nękały, zastraszały, katowały i mordowały obywateli własnego kraju.
Autorka mówiła o pracy pisarskiej – o czasochłonnym i męczącym procesie gromadzenia materiałów do publikacji (głównie w archiwach IPN-u) – o problemach, jakie zaistniały w związku z poszukiwaniem wydawcy książki. Wspomniała również o współpracy z córką Maria Kingą Orlicz.
Spotkanie wzbogaciła prezentacja multimedialna, ukazująca wybrane dokumenty zawarte w książce „O sprawiedliwy wymiar kary”.
Zgromadzeni goście byli pełni podziwu i uznania dla autorki za ogrom pracy i podjęty trud włożony w prostowanie zawiłych ścieżek historii. Nagrodzili panią Krystynę gromkimi brawami oraz obdarowali kwiatami.
