W miniony weekend cały naród czytał „Moralność pani Dulskiej” Gabrieli Zapolskiej. Dziesiąta edycja Narodowego Czytania miała miejsce także w Połańcu. Zorganizowana została przez Bibliotekę we współpracy z Miastem i Gminą Połaniec i Centrum Kultury i Sztuki w Połańcu a w roli lektorów tradycyjnie wystąpili mieszkańcy naszej społeczności. Wydarzenie odbyło się na sali widowiskowej Centrum Kultury i Sztuki.

Przypomnijmy, że Narodowe Czytanie jest akcją ogólnopolską. Zostało zainicjowane w roku 2012 przez ówczesnego Prezydenta naszego kraju – Bronisława Komorowskiego. Od tamtej pory co roku na początku września w różnych miejscach naszego kraju, a nawet za jego granicami, można posłuchać ważnych polskich dzieł literackich. Lekturą tegorocznego dziesiątego już, a zatem jubileuszowego, Narodowego Czytania była „Moralność Pani Dulskiej” Gabrieli Zapolskiej. A oto jak Prezydent naszego kraju Andrzej Duda wyjaśnia wybór lektury:

„Podczas tegorocznej, dziesiątej odsłony Narodowego Czytania spotkamy się, aby wspólnie czytać Moralność pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej. To wyjątkowy utwór, który piętnuje obłudę i zakłamanie. Odnajdujemy w nim komizm i gorzką ironię, mistrzowskie odmalowanie postaci i wyczucie języka, ale przede wszystkim uniwersalne przesłanie moralne, które w imię uczciwości i sprawiedliwości każe potępiać zło. Sztuka Zapolskiej wzbogaciła literaturę polską o ważną refleksję społeczną. Pojęcie „dulszczyzna” weszło na trwałe do języka potocznego i na przestrzeni epok było różnie interpretowane, stając się przedmiotem żywych dyskusji”.

Biorąc pod uwagę przesłanie listu oraz uniwersalny charakter utworu postanowiliśmy podczas naszego Narodowego Czytania komedię Zapolskiej nieco unowocześnić. Wyobraziliśmy sobie, że akcja utworu rozgrywa się tu i teraz. Przecież wady pokazane w „Moralności pani Dulskiej” są ponadczasowe. Rodzinę Dulskich przenieśliśmy do naszych czasów. Zamiast przebierać lektorów w stroje z epoki Zapolskiej, poprosiliśmy ich by wystąpili ubrani zwyczajnie, tak jakby dopiero co trafili na scenę wprost z ulicy. Pani Dulska zjawiła się zatem w spodniach i z dużą torbą, mieszczącą wszystkie niezbędne kobiece drobiazgi, którą z gracją postawiła obok siebie. Jej córki ubrane były swobodnie w dżinsy. Hanka nie była pokojówką, ale wynajętą do sprzątania młodą dziewczyną. Zbyszko wyglądał jakby wrócił z eleganckiej imprezy, na której był królem parkietu. Juliasiewiczowa i Tadrachowa to już nie stateczne ciotki, ale nowoczesne kobiety prowadzące własne interesy. A Felicjan Dulski to starszy pan w prostym ale dopasowanym do wieku ubraniu.

Lektorzy cały czas siedzieli. Chcieliśmy podkreślić, że była to akcja czytania, a nie spektakl teatralny. Brak ruchu na scenie zrekompensowaliśmy wprowadzając narratora, który czytając didaskalia, czyli wskazówki pisarza dla wystawiających sztukę, uzupełniał kwestie lektorów i dopowiadał wydarzenia przedstawione w utworze Zapolskiej by były bardziej zrozumiałe dla widzów.

Zadbaliśmy także o odpowiednią oprawę sceniczną wydarzenia. Lektorzy czytali siedząc w salonie urządzonym tradycyjnie, nieco staroświecko i pretensjonalnie, ale wyposażonym w nowoczesne sprzęty. Na pierwszym planie można było zauważyć ciemne drewniane meble, w tym rzeźbioną witrynę z przeszkleniami, lampę na metalowej nodze, starodawny żyrandol ze szklanymi kloszami i ciężką kanapę. Wszystko nawiązujące do stylu mieszczańskiego. Jednak tylko na pozór, bo zaraz po tym w oczy rzucał się nowoczesny telewizor i współczesny kominek. Bystre oko mogło dostrzec także radio z elektronicznym wyświetlaczem, ekspres do kawy i kuchenkę mikrofalową. Elementy te niepasujące do starodawnego wystroju pomogły nam wprowadzić słuchaczy w odpowiedni nastrój i dodatkowo przenieść sztukę do czasów współczesnych.

Lektorzy Narodowego Czytania idealnie odnaleźli się w tej narzuconej przez organizatorów rzeczywistości za co należą się im szczególne podziękowania.

W tegorocznym Narodowym Czytaniu w Połańcu mogliśmy zobaczyć:

w roli pani Dulskiej – panią Małgorzatę Dalmatę-Konwicką

pana Dulskiego – pana Mirosława Danka

Zbyszka Dulskiego – pana Adriana Adamczaka

Hesi i Meli Dulskich – panie Natalię Burek i Weronikę Tworek

Juliasiewiczowej z Dulskich – panią Joannę Pietras

Hanki – panią Olgę Wójtowicz

i Tadrachowej – panią Ewę Matyjas.

Narratorem był pan Andrzej Kowalik. Tekst komedii przygotowała pani Józefa Stachura, której również serdecznie dziękujemy.

Dla wymienionych powyżej osób zaangażowanych do tegorocznej akcji czytania przygotowaliśmy niespodzianki. Były to wyjątkowe egzemplarze książki „Moralność Pani Dulskiej” ozdobione pamiątkową pieczęcią z narodowego czytania, którą otrzymaliśmy z Kancelarii Prezydenta. Do książek dołączone były płyty CD ze słuchowiskiem oraz przygotowane przez Bibliotekę okolicznościowa zakładki ze „złotymi myślami” pani Dulskiej. Mamy nadzieję, że pamiątki te będą długo przypominały o tegorocznym Narodowym Czytaniu.

Sponsorem książek było Przedsiębiorstwo Budowalno-Produkcyne „POLPRZEM”, któremu bardzo dziękujemy za wsparcie finansowe.

Do naszej akcji zaangażowały się także lokalne placówki: Zespół Szkół im. Oddziału Partyzanckiego AK „Jędrusie”, Publiczna Szkoła Podstawowa w Połańcu, Środowiskowy Dom Samopomocy i Warsztat Terapii Zajęciowej w Połańcu.

Wszystkim jeszcze raz dziękujemy i tradycyjnie – zapraszamy za rok!