Maj to miesiąc wyjątkowy dla Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Połańcu i Miasta Połaniec. To w maju trwa Tydzień Bibliotek a bibliotekarze obchodzą swoje święto – Dzień Bibliotekarza. W całym Połańcu natomiast odbywają się uroczystości związane z rocznicą ogłoszenia Uniwersału Połanieckiego. W tym roku przypada okrągła – 230 rocznica tego wydarzenia.

„7 maja 1794 roku Tadeusz Kościuszko wydał w obozie pod Połańcem „Uniwersał uprzedzający powinności gruntowe włościan i zapewniający dla nich skuteczną opiekę rządową, bezpieczeństwo własności i sprawiedliwość w komisjach porządkowych”, zapisując nazwę naszego miasta na kartach historii”.

Z okazji Tygodnia Bibliotek, który obchodzony jest w tym roku pod hasłem „Biblioteka – miejsce na czasie”, i w ramach Dni Połańca Biblioteka zorganizowała wiele ciekawych wydarzeń. Jedno z nich odbyło się w Dniu Bibliotekarza i dotyczyło jednej z najważniejszych postaci, której ślady odbiły się w sposób szczególny na kartach naszej lokalnej historii.

W słoneczne popołudnie, 8 maja 2024 roku, na placu przed Biblioteką zorganizowano uroczyste otwarcie wystawy plenerowej „Tadeusz Kościuszko – bohater o wrażliwej duszy”. Wydarzenie odbyło się z udziałem władz Miasta, czytelników i partnerów Biblioteki. Odsłonięcia ekspozycji dokonali: Dyrektor Biblioteki pani Renata Wójtowicz, Burmistrz Miasta i Gminy Połaniec pan Jacek Benedykt Nowak, Prezes Towarzystwa Kościuszkowskiego w Połańcu pan Radosław Matusiewicz, Prezes Banku Spółdzielczego w Połańcu pan Stanisław Kotlarz, pani Magdalena Wójcik-Sumara autorka tekstu i układu wystawy, pan Marek Pedyński, który dokonał korekty tekstu a w imieniu czytelników i przyjaciół Biblioteki otwarcia dokonali pan Jerzy Han i pan Konstanty Mirosław Michorowski.

„Tadeusz Kościuszko to jeden z najważniejszych synów naszej Ojczyzny. Patriota, polityk, wódz, inżynier wojskowy. Bohater wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych i jako jedyny Polak odznaczony amerykańskim Orderem Cyncynata. Honorowy obywatel Republiki Francuskiej. I wreszcie wielki orędownik wolności, Naczelnik insurekcji w 1794 roku, ostatniego zrywu niepodległościowego upadającej Polski, na mapie której znalazł się także i Połaniec.

Bez wątpienia był bohaterem. Ale przede wszystkim był człowiekiem, o czym historia lubi zapominać. Człowiekiem zafascynowanym sztuką, malarstwem i rysunkiem, filozofią, muzyką oraz… kobiecymi wdziękami. Czułym na krzywdę ludzką, walczącym o poprawę życia zniewolonych i słabszych. Bohaterem o wrażliwej duszy” – można przeczytać na jednej z plansz ekspozycji.

Wystawa opowiada o życiu Tadeusza Kościuszki począwszy od czasów dzieciństwa, o którym wiemy niewiele, poprzez burzliwą młodość, chwalebne czasy dojrzałości i koniec życia z dala od ojczyzny. Biografia uzupełniona została o mniej znane fakty z życia bohatera, a które świadczą o jego wysokiej wrażliwości. Poznajemy Tadeusza jako pojętnego ucznia, uzdolnionego artystycznie człowieka, zakochanego mężczyznę cierpiącego po stracie ukochanej, której rodzice nie chcieli wydać za mąż za „drobnego szlachetkę”. Widzimy jak rodzi się bohater walczący o wolność Ameryki a później i Polski. Bohater o wrażliwej duszy, który widząc cierpienie na skutek niesprawiedliwości i zniewolenia walczy o poprawę ludzkiej doli wyprzedzając poglądami swoje czasy. Jesteśmy z Kościuszką na polu walki, patrzymy jak wygrywa. Poznajemy go również jako człowieka pokonanego, ale który usiłuje się podnieść i walczyć do końca o poprawę ludzkiej doli. I na koniec widzimy Kościuszkę u kresu życia, który przypadł na obczyźnie.

Biografia wzbogacona została o portrety Tadeusza Kościuszki, także te mniej znane. Można się również przekonać jakim był artystą podziwiając jego prace – rysunki i akwarele, wyroby rzemieślnicze a nawet haft. Wystawę uzupełniają reprodukcje obrazów, mapy, stare pocztówki i zdjęcia miejsc, które Naczelnik powstania odwiedzał. Wśród tych miejsc wyróżniony został także Połaniec.

Po odsłonięciu wystawy goście zostali zaproszeni do Biblioteki. Druga część spotkania związana była z obchodami Dnia Bibliotekarza i Bibliotek. Był to także czas składania życzeń bibliotekarzom i rozmów na temat wizerunku współczesnej biblioteki, jej pracy i przyszłości. Punktem kulminacyjnym spotkania była degustacja tortu przygotowanego specjalnie na tą okoliczność. Tort symbolizował rozwój biblioteki i kierunek jej działania. Łączył w sobie tradycję z nowoczesnoscią. Był w kształcie księgi ze złotymi okuciami. Tym elementem nawiązywał do starodruków. Jednak na okładce zamieszczono współczesny obraz – tegoroczny plakat Tygodnia Bibliotek. W Bibliotece tradycja miesza się z nowoczesnością, książki papierowe i e-booki wzajemnie się uzupełniają. Nie stanowią konkurencji, żyją obok siebie w pełnej harmonii. Może właśnie dlatego – Biblioteka jest miejscem zawsze na czasie! Szanuje tradycję ale jednocześnie podąża za postępem.

Dziękujemy serdecznie wszystkim gościom za obecność na wydarzeniu i życzenia, którymi Dyrektor i Pracownicy Biblioteki zostali w tym szczególnym dniu hojnie obdarowani. Jest nam niezwykle miło, że mamy wokół siebie tak wiele osób, które wspierają i doceniają naszą pracę.

Warto dodać, że wystawa jest pierwszym elementem projektu „Na kościuszkowskim szlaku – Połaniec”, na który Biblioteka otrzymała dofinansowanie z Programu Dotacyjnego „Niepodległa”. Biblioteka realizuje projekt w partnerstwie z Towarzystwem Kościuszkowskim w Połańcu.

"Na kościuszkowskim szlaku – Połaniec" to projekt zakładający podjęcie trzech inicjatyw na rzecz podniesienia świadomości historycznej społeczeństwa lokalnego w każdym wieku. W ramach zadania odbędzie się także w maju spacer historyczny śladami Tadeusza Kościuszki w Połańcu połączony z praktycznymi warsztatami fotograficznymi dla młodzieży i rodzinny rajd rowerowy kościuszkowskim szlakiem. W efekcie warsztatów powstanie gra karciana z wykorzystaniem zdjęć uczestników.

Zadanie ma na celu upowszechnienie wiedzy o powstaniu kościuszkowskim, jego bohaterach, a zwłaszcza o Naczelniku, działaniach powstańczych na terenie naszej lokalnej społeczności a także pokazanie wpływu insurekcji na życie mieszkańców Połańca w 1974 roku i w chwili obecnej na tle losów całego Narodu. Celem działań jest także włączenie się do lokalnych obchodów 230. rocznicy ogłoszenia Uniwersału Połanieckiego - wydarzenia niezwykle ważnego dla naszego miasta.

 Dofinansowano ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”